Thương mại Anh - Trung Quốc đang đứng trước nguy cơ vị đe dọa bởi Huawei
Việc Anh cấm Huawei tham gia mạng 5G sẽ khiến cho thương mại - đầu cơ 2 nước căng thẳng trong bối cảnh kinh tế Anh vốn đang rất tồi tệ.
Chính phủ Anh hôm 14/7 ban bố lệnh cấm dùng thiết bị 5G của Huawei Technologies. Các nhà khai thác mạng BT và Vodafone sẽ được gia hạn thêm thời gian tới 2027 để loại bỏ các thiết bị mà Huawei đã lắp đặt ra khỏi hệ thống. Những hãng viễn thông khác cũng không được phép sắm bất kỳ đồ vật 5G nào từ công ty Trung Quốc này.
Động thái này đã làm kết thúc 20 năm ký kết hợp tác giữa Anh với hãng viễn thông Trung Quốc - Huawei Technologies. Nó tất nhiên cũng khiến cho Bắc Kinh rất giận dữ. Hôm 15/7, Trung Quốc cho biết sẽ làm cho bất kỳ điều gì để bảo vệ lợi ích của mình. Trung Quốc cũng cảnh báo động thái này sẽ làm giảm tỷ lệ đầu cơ từ Trung Quốc trong tương lai.
"Cách Anh đối xử với Huawei sẽ được các đơn vị Trung Quốc khác đáp lại tương tự", Đại sứ Trung Quốc tại Anh - Liu Xiaoming cho biết trong một cuộc họp báo, "Sự tin tưởng lẫn nhau đã giảm sút. Rất khó để các doanh nghiệp có thêm niềm tin để đầu tư".
Mối quan hệ giữa Anh và Trung Quốc vài năm cách đây không lâu có mối quan hệ khá thân thiết. Họ là nền kinh tế lớn đi đầu tại phương Tây đã ký kết tham dự Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á (AIIB) do Trung Quốc thủ xướng. Cựu Thủ tướng David Cameron cũng tích cực thu hút đầu tư trong khoảng Trung Quốc, trong đấy với 1 loạt nhà máy điện nguyên tử mới.
Ngoài ra, "kỷ nguyên vàng" ngắn ngủi ấy đang dần kết thúc. Việc Trung Quốc trả đũa Anh là khó tránh khỏi. Theo số liệu kinh tế, thiết bị viễn thông là lĩnh vực Anh du nhập nhiều nhất trong năm ngoái tại Trung Quốc, mang giá trị lên đến 7 tỷ bảng (8,8 tỷ USD).
Những tác động đến đất nước Anh
Lệnh cấm này "đã đi ngược lại các chính sách đã được phổ biến cho thế hệ lãnh đạo Anh thực hành để thu hút những doanh nghiệp Trung Quốc rót vốn vào đây, đặc trưng là Huawei", Tim Summers - cố vấn cấp cao tại Chatham House - 1 công ty cố vấn tại Anh cho biết. Việc này cũng có thể làm cho những tổ chức Trung Quốc khác suy nghĩ lại về kế hoạch đầu tư tài chính vào Anh trong bối cảnh xung đột chính trị.
Sự đáp trả của Bắc Kinh sẽ sở hữu tác động to lớn đến Anh, trong bối cảnh đất nước này đối mặt với nguy cơ kinh tế sụt giảm vì đại dịch, khủng hoảng việc làm và nguy cơ Brexit không thỏa thuận. Bất chấp việc chính phủ can thiệp để bảo vệ việc làm và hồi sinh nền kinh tế, ước tính 1/3 đơn vị Anh vẫn có kế hoạch giảm nhân sự trong 3 tháng tới, một Báo cáo của Phòng thương nghiệp Anh công bố vào hôm qua (16/7) cho biết.
Anh hiện cần xây dựng nhiều mối quan hệ đồng minh càng tốt để thay thế các thỏa thuận thương mại họ từng được lợi lúc còn là thành viên EU, và cũng để tìm kiếm những cơ hội mới mà Thủ tướng Boris Johnson đã cam kết hậu Brexit.
Văn phòng Thống kê tại đất nước Anh cho hay năm ngoái, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn đứng thứ 3 của Anh, sau Mỹ và EU, đóng góp 4% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa - dịch vụ của Anh có quy mô kỷ lục 30,7 tỷ bảng (38,7 tỷ USD).
Năm ngoái, vàng, xăng dầu, xe motor và thuốc đóng góp 2/3 hàng hóa Anh xuất khẩu sang Trung Quốc, với tổng giá trị 15,5 tỷ bảng (19,5 tỷ USD). Jaguar Land Rover - hãng xe lớn nhất nước này đã ghi nhận khoảng 20% doanh thu từ Trung Quốc. Trung Quốc cũng là thị trường trọng yếu với những hãng đồ xa xỉ, như Burberry (với 40% doanh thu từ khu vực châu Á - Thái Bình Dương).
Tương tự, Trung Quốc rót vốn đầu tư vào Anh cũng rất quan trọng. Trong 1 thập kỷ qua, giá trị các khoản đầu tư và hợp đồng ký kết của Trung Quốc tại Anh đã vượt qua con số 81 tỷ USD, theo Viện Doanh nghiệp Mỹ. 1 phân tích của Cambridge Econometrics cũng cho thấy quan hệ Anh - Trung Quốc đã giúp duy trì hơn 100.000 công việc, chủ yếu nhờ vào hàng tỷ đô la mà du khách và du học sinh Trung Quốc chi ra.
London là thành phố hưởng rất lợi lớn từ việc Bắc Kinh nới lỏng kiểm soát nội tệ. Thành thị này đã phát triển thành trung tâm đàm phán bậc nhất cho đồng dân chúng tệ, có giá trị làng nhàng 82 tỷ bảng mỗi ngày trong quý III/2019. Khu vực thị xã vốn đầu tư ở London cũng có hơn 30 doanh nghiệp Trung Quốc. Có rất Nhiều tổ chức khác cũng lên kế hoạch mở văn phòng đại diện tại đây, City of London Corporation cho biết. Việc ký kết hợp đồng giữa Sàn chứng khoán Thượng Hải và London càng thắt chặt quan hệ vốn đầu tư hai nước.
Ngoài ra, những mối quan hệ này đang gặp nghiêm trọng. Trung Quốc có thể giới hạn việc cấp phép cho những công ty Anh phát hành thêm cổ phiếu, hoặc thậm chí không cho phép tiếp cận thị trường nước này, Paul Triolo - một nhà lãnh đạo tại Eurasia Group cảnh báo. Họ cũng giới hạn nguồn rót vốn đầu tư vào các Dự án điện hạt nhân, hoặc dừng thương lượng thỏa thuận thương nghiệp.
Toàn bộ tổ chức Anh đang phải dựa vào dịch vụ Trung Quốc. Năm ngoái, họ nhập cảng gần 47 tỷ bảng (59 tỷ USD) hàng hóa từ nước này. Một nghiên cứu cách đây không lâu của Henry Jackson Society cho thấy Anh cần Trung Quốc để với nguồn cung với 50% trong số 229 mặt hàng, như laptop, điện thoại di động, thuốc và hàng hóa tiêu dùng trong công nghiệp.
Mối quan hệ kinh tế ngày càng căng thẳng giữa các quốc gia
Anh được cho là đang mạo hiểm đi trên băng mỏng. Chính phủ nước này đã khiến Bắc Kinh phẫn nộ khi đã lên tiếng chỉ trích luật an ninh quốc gia mới mà Trung Quốc đã áp đặt lên Hong Kong, song quốc gia này buộc phải cấp quyền công dân cho hàng triệu người Hong Kong.
Đại sứ Liu tuần trước cảnh báo rằng Anh sẽ phải "gánh hậu quả" về việc đã xem Trung Quốc là "quốc gia thù địch". Tờ Global Times của Trung Quốc tuần này cũng cho biết các hành động trả đũa sẽ làm Anh "đau đớn". Trước đấy, Bắc Kinh đã không ngại ngần áp thuế nhập cảng lên lúa mạch và thịt bò Australia sau thời điểm nước này kêu gọi khảo sát nguyên nhân đại dịch bùng phát hồi cuối năm 2019 đầu năm 2020.
Không những thế, Trung Quốc có thể phân vân trong việc mạnh tay với Anh, do đây vẫn là thị phần béo bở sở hữu một lượng hàng hóa khổng lồ từ Trung Quốc. Và bất kỳ động thái nào từ Anh cũng sẽ được các nước như Đức hay Hà Lan theo dõi sát sao. Các thị trường này còn quan trọng với doanh nghiệp Trung Quốc hơn.
Veerle Nouwens - nhà nghiên cứu tại Royal United Services Institute cho biết: "Đừng quên là Trung Quốc vẫn đang hồi phục sau đại dịch. Mặc dù họ sẽ cảm thấy cái giá của việc phản ứng mạnh với Trung Quốc còn lớn hơn nhiều so với ích lợi từ việc này".
Việc trả đũa có thể sẽ nhẹ tay hơn so với những gì được dự đoán
Bắc Kinh có rất nhiều lý do để cân nhắc nếu muốn tác động tới thương mại song phương. ví dụ, người sử dụng và đơn vị Trung Quốc vẫn muốn mua sắm những sản phẩm từ các thương hiệu Anh và du lịch đến Anh, Summers đã nhận định. "Những điều này chẳng thể thay đổi hoàn toàn qua 1 đêm được đâu", ông cho biết.
Các cửa hàng xa xỉ, nhà hàng và đại học Anh cũng rất cần khách Trung Quốc quay lại, do du lịch đang sụt giảm vì đại dịch. Anh là điểm đến du học phổ thông nhất của người Trung Quốc năm 2018 - 2019. 120.000 Sinh viên Trung Quốc tại đây chi khoảng 1,9 tỷ bảng (2,4 tỷ USD), theo số liệu của Cambridge Econometrics.
Việc chặn du học tại Anh sẽ rất bất lợi và cũng gặp nhiều rủi ro đối với Trung Quốc trong bối cảnh hiện giờ. Charles Parton - cựu quan chức ngoại giao Anh cho biết: "Trung Quốc sẽ trả đũa, nhưng tôi không cho rằng chúng ta nên cường điệu mức độ ảnh hưởng của việc này". Ông lấy minh họa Trung Quốc có nhiều bất đồng với các quốc gia, như Hàn Quốc, nhưng xuất khẩu của họ sang Trung Quốc vẫn đang phát triển dù trong giai đoạn bị trả đũa kinh tế.
Không có nhận xét nào