Mỹ tước đặt quyền thương mại, nền kinh tế Hong Kong sẽ ra sao?
Nền kinh tế Hong Kong – Mỹ không thiệt hại nhiều do kim ngạch nhỏ, nhưng lòng tin đi xuống sẽ làm cho các công ty rời đi hoặc không còn hiện diện ở đây.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và phương Tây càng ngày càng xấu đi có thể tác động tiêu cực đến vai trò trung tâm nguồn vốn thế giới của Hong Kong. Vừa mới đây, ngày 14/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh tước ưu đãi thương mại của Hong Kong. Trước kia, chính nhờ điều đó giúp thành phố này hưởng nhiều đặc quyền nhất từ trước đến nay. "Hong Kong giờ sẽ được đối xử như Trung Quốc đại lục", ông Trump tuyên bố.
Từ nhiều tuần trước, chính phủ Mỹ đã đe dọa sẽ thực hiện điều đó, vào thời điểm Trung Quốc vận dụng luật an ninh đất nước mới lên Hong Kong. Những người chỉ trích điều luật này cho rằng nó sẽ khiến giảm sự tự chủ về pháp lý và chính trị đã được đề cập diễn ra từ Hong Kong được Anh trao trả cho Trung Quốc năm 1997.
Sau khi luật an ninh đất nước có hiệu lực ngày 1/7, sự lo ngại của những doanh nghiệp và chính trị gia nước ngoài càng nâng cao. Một số nhãn hàng đã rút chân khỏi thị trường này. Nhiều tổ chức khác thì tỏ bày quan ngại về sự không rõ ràng và quy mô áp dụng của luật mới bán hành. Tờ New York Times (Mỹ) hôm 14/7 đã tuyên bố chuyển bớt nhân viên ở Hong Kong sang Seoul.
Ngoài việc hủy bỏ đặc quyền với Hong Kong, Trump còn ký dự luật cho phép xử phạt đơn vị và cá nhân được đánh giá là giúp Trung Quốc giới hạn quyền tự chủ của Hong Kong. Simon Lee – giảng viên kinh doanh quốc tế ở đại học CHUK (Hong Kong) đã đưa ra đánh giá rằng "Hong Kong cũng không khác gì những thành phố lớn của Trung Quốc như Bắc Kinh hay Thượng Hải. Các công ty nước ngoài sẽ suy nghĩ lại về sự thiết yếu phải duy trì quy mô Hiện tại ở Hong Kong".
Tác động mạnh mẽ lên đến các hoạt động thương mại
Kể từ năm 1992, vị thế đặc biệt của Hong Kong giúp hàng hóa đi qua thành phố đó được đối xử khác với Trung Quốc. Giả dụ, trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, Hong Kong chẳng hề tuân thủ thuế nhập cảng mà Washington áp lên hàng hóa Bắc Kinh. Hiện nay, điều đó có thể sẽ không còn nữa.
Tuy vậy, kinh tế trưởng Iris Pang ở ING cho biết thương mại trực tiếp của Hong Kong với Mỹ không lớn. Năm 2018, Mỹ nhập cảng liền kề 17 tỷ đô la hàng hóa, dịch vụ từ Hong Kong, và xuất khẩu 50 tỷ đô la vào đây. Thống kê đó được đánh giá là khá nhỏ so với kim ngạch song phương gần 740 tỷ đô la giữa Mỹ và Trung Quốc năm đó.
Ngoài ra, phần đông hàng hóa xuất khẩu từ Hong Kong (khoảng 99%) là tái xuất. Điều đó có nghĩa nếu như số hàng trên tới từ Trung Quốc, chúng đã phải chịu thuế nhập khẩu. "Vì thế, trên góc độ thuế nhập khẩu, việc có hay không có ưu đãi đặc thù cũng không khác nhau nhiều".
Điều đáng quan tâm hơn là quan hệ thương mại Mỹ - Trung đang càng ngày càng xấu đi. Đầu tuần này, Trump cho biết trên CBS News rằng không hứng thú với việc giao dịch ký kết hợp đồng công đoạn 2 với Trung Quốc do vấn đề đại dịch. Ví như chiến tranh thương mại lại nổ ra, kinh tế Hong Kong sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn so với việc bị tước giảm giá.
Đòn giáng lên niềm tin doanh nghiệp
Kèm theo đó, thương nghiệp chỉ là một phần nhỏ của câu chuyện. Vài tháng qua, nhiều cuộc tranh luận bùng nổ giữa Trung Quốc và phương Tây đã làm cho Hong Kong trở thành điểm chú ý.
Điều này đã gây ra thiệt hại to lớn vì chiến tranh thương mại, cũng như những cuộc biểu tình chống chính quyền kéo dài nhiều tháng, đẩy nền kinh tế đi đến suy thoái. Đến đầu năm nay, đại dịch lại bùng phát chỉ vài tháng trước lúc luật an ninh đất nước được ứng dụng.
Những doanh nghiệp nước ngoài đang vô cùng lo âu về luật mới. Trong một dò xét ra mắt đầu tuần đó của Phòng thương mại Mỹ tại Hong Kong, hơn 68% doanh nghiệp cho biết họ đang "lo lắng hơn" thời điểm cách đây 1 tháng. 1 công ty còn cho biết luật mới "quy mô quá rộng và có thể vận dụng vào bất kỳ trường hợp nào". Giới chức Hong Kong thì khẳng định luật này là cần phải có trong việc khôi phục niềm tin sau nhiều tháng bất ổn.
Tuần trước, các hãng khoa học đã bắt đầu giảm quy mô hoặc phân tích lại hoạt động buôn bán tại đây. Facebook, Google, Microsoft và Zoom đều cho biết sẽ trợ thời ngừng thực hiện đề xuất của chính phủ về việc cung cấp dữ liệu quý khách ở Hong Kong. khi mà đó, TikTok - vận dụng của Trung Quốc tuy nhiên có hiện diện lớn tại Mỹ - đã rời thị trường như thế hoàn toàn.
Mỹ hiện đã có hơn 1.300 đơn vị có hoạt động ở Hong Kong. Tính tới năm 2018, FDI của Mỹ vào Hong Hong đã đạt 82,5 tỷ USD. "Các doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Hong Kong nhờ thành thị như thế thừa hưởng khuyến mãi thương nghiệp, có địa điểm địa lý dễ dàng và nền kinh tế phân khúc. Bất kỳ sự thay đổi nào cũng sẽ khiến lợi ích của doanh nghiệp Mỹ suy giảm", Hội đồng buôn bán Mỹ - Trung tìm hiểu.
Nhiều hậu quả nghiêm trọng hơn cũng đã được đề cập đến. Tuần trước, Bloomberg trích lời một nguồn tin thân cận cho biết Mỹ có thể trừng phạt Trung Quốc bằng phương pháp tác động lên chuỗi neo tỷ giá của Hong Kong, nhằm khiến cho yếu đôla Hong Kong. Nhiều quan chức yêu cầu hạn chế việc các ngân hàng Hong Kong được mua đôla Mỹ.
Tuy thế, Bloomberg cho biết Trump không thích ý kiến này. Và Cơ quan điều hành Tiền tệ Hong Kong cũng hứa hẹn họ có đủ dự trữ để duy trì việc neo tỷ giá. Ý tưởng đó không mới, nhưng cách đây không lâu được nhắc lại khi sự an toàn của các doanh nghiệp của Hong Kong bị lung lay.
Tuy nhiên, Brock Silvers – Giám đốc Đầu tư của Adamas Asset Management cho biết Hong Kong vẫn có thể hưởng lợi từ cơn bão địa chính trị như thế. Vài tuần vừa mới đây, Hong Kong là điểm đến hấp dẫn với các đơn vị Trung Quốc lo ngại triển vọng kinh doanh tại Mỹ đi xuống.
"Vai trò của Hong Kong đang dần thay đổi", Silvers đánh giá, "Dù vai trò quốc tế của họ có thể suy giảm theo thời kì nếu các doanh nghiệp chuyển địa điểm sang Singapore hay những khu vực lân cận khác, Hong Kong nhiều khả năng phát triển thành trung tâm vốn đầu tư cho Trung Quốc".
Không có nhận xét nào